“เมืองหอยหลอด ยอดลิ้นจี่ มีอุทยานร.2 แม่กลองไหลผ่าน นมัสการหลวงพ่อบ้านแหลม”

เป็นคำขวัญประจำจังหวัดสมุทรสงคราม นอกจากของดีตามคำขวัญแล้วยังมีของดีขึ้นชื่ออีกหนึ่งอย่างคือ “ปลาทูแม่กลอง” ความอร่อยที่นักชิมรุ่นเก่าต้องยกนิ้วให้ ในทุกวันประมาณ6-7โมงเช้า บริเวณท่าเรือหน้าวัดปทุมคณาวาสจะคลาคล่ำไปด้วยพ่อค้าแม่ค้า และชาวประมงมาทำการซื้อขายปลาทูกันอย่างคึกคัก เหตุที่ทำให้ปลาทูแม่กลองมีความสดใหม่อยู่ทุกวัน เพราะเมื่อเรือออกเดินทางสู่ทะเลในช่วงเย็น ก็จะออกไปกวาดต้อนบรรดาปลาทูน้อยใหญ่จนได้ตามปริมาณที่กำหนดไว้ จะนำเรือเข้าเทียบท่าในช่วงเช้า โดยไม่มีการเก็บปลาไว้ค้างคืน

ปลาทู จะแบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ ปลาทูสั้น และปลาทูยาว
ปลาทูสั้น เป็นปลาน้ำตื้น จะมีลักษณะหน้าเป็นสามเหลี่ยม ตัวเล็กสั้น อ้วน แบน เนื้อนุ่ม หวาน มัน และหนังบาง เวลากดลงไปที่ตัวปลา เนื้อปลาจะกลับคืนสภาพเดิมไม่บุ๋มลงไปตามรอยแรงกด ลำตัวจะมีสีเงิน หรืออมเขียว ตาดำ
ปลาทูยาว หรือปลาลัง เป็นปลาน้ำลึก จะมีลักษณะตัวใหญ่ ยาว เนื้อแข็ง มันน้อย และหนังจะหนากว่า

โดยบริเวณปากอ่าวจ.สมุทรสงครามนั้นจะมีปลาทูสั้นอาศัยอยู่เป็นจำนวนมาก เนื่องจากปลาทูสั้นเป็นปลาทะเลที่หากินในบริเวณน้ำตื้นใกล้ชายฝั่ง ลึกไม่เกิน30เมตร และอยู่รวมกันอยู่ฝูง เนื่องจากมีอุดมสมบูรณ์เต็มไปด้วยแร่ธาตุ และแพลงตอนซึ่งเหมาะสำหรับการอยู่อาศัยและหากินของปลาทู ปลาทูแม่กลองจึงมีรสชาดอร่อยกว่าที่ไหนๆ

สำหรับคนแม่กลองนั้น มีวิธีการจับปลาทูโดยการใช้ “โป๊ะ” ซึ่งเป็นเครื่องมือหาปลาพื้นบ้านที่สำคัญในการจับปลาทู โดยทำจากไม้ไผ่ล้อมให้เป็นวงกลม เปิดช่องให้สำหรับปลาทูผ่่านเข้าไปได้ วางรออย่างนั้นให้ปลาว่ายเข้ามาเอง ปลาทูที่จับได้จึงเรียกได้อีกอย่างว่า “ปลาโป๊ะ” ปลาทูที่ได้จากการจับด้วยโป๊ะนั้นจะมีความแตกต่างจากการจับด้วยเครื่องมือชนิดอื่น เพราะปลาที่ได้จากโป๊ะจะมีความสดมากกว่า ทำให้กินอร่อยกว่า

ปลาทูนึ่ง หลายคนอาจเข้าใจว่าเป็นการนำปลาไปนึ่ง แต่แท้จริงแล้วเป็นการนำปลาไปต้ม การเรียกปลานึ่งมาจากคำที่คนโบราณใช้เรียกกันต่อมาจนถึงปัจจุบัน โดยการนำปลาทูที่ได้ควักไส้ออก แล้วล้างทำความสะอาดด้วยน้ำเปล่า แล้วนำปลาทูวางลงเข่ง ซึ่งก่อนที่จะนำปลาทูวางลงเข่งนั้น คนทำจะหักคอปลาทูให้งอลง เพื่อที่จะได้อยู่ในเข่งได้สวยงาม ทำให้ปลาทูแม่กลองแตกต่างจากที่อื่น เพราะที่อื่นจะไม่หักคอปลา แต่จะวางลงไปเลย “หน้างอ คอหัก” จึงกลายเป็นเอกลักษณ์ของปลาทูแม่กลองไปโดยปริยาย

“ปลาทูแม่กลองเป็นปลาทูที่มีรสชาติอร่อยที่สุด รสชาติจะมัน และเนื้อจะเยอะ เมื่อเทียบกับปลาบางชนิดแล้ว ทั้งเนื้อและรสชาติเทียบกันไม่ติดเลย ถือเป็นของดีอีกอย่างหนึ่งของเมืองแม่กลอง ที่ใครได้มากินแล้วมักจะติดใจ ซื้อติดไม้ติดมือกลับไปเป็นของฝากกันเป็นประจำ”

เมนูเด็ดที่นิยมนำปลาทูไปทำคือ น้ำพริกกะปิกับปลาทูทอด เป็นสุดยอดของเมนูที่อร่อยเด็ด และได้คุณประโยชน์ทางโภชนาการครบถ้วน